Άνοια

Πολλές φορές ακούμε άτομα που ασχολούνται με την πληροφορική να μιλάνε για τις αποδόσεις των σκληρών δίσκων που έχουν οι υπολογιστές όμως αυτός ο σκληρός δίσκος υπάρχει και στον ανθρώπινο νου. Ένας και μοναδικός προσωπικός σκληρός δίσκος διατίθεται σε κάθε άτομο.

Όταν παρατηρούμε ότι κάποιο αγαπημένο μας άτομο αρχίζει να ξεχνάει καταλήγουμε ενδεχόμενος στο συμπέρασμα ότι μάλλον έχει άνοια. Όμως, πριν καταλήξουμε σε αυτό το γρήγορο συμπέρασμα ας διαβάσουμε τις απαντήσεις των συχνότερων ερωτήσεων που μας δημιουργούνται...  

 

Τι είναι η Άνοια; - ποιους πλήττει; 

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) η άνοια είναι ένα σύνδρομο - συνήθως χρόνιας ή προοδευτικής φύσης, στο οποίο παρατηρείται η χειροτέρευση της γνωστικής λειτουργίας, δηλαδή της ικανότητας επεξεργασίας της σκέψης. Η άνοια προκύπτει από μια ποικιλία ασθενειών και τραυματισμών που επηρεάζουν τον εγκέφαλο, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ ή το εγκεφαλικό επεισόδιο. 

Ποιους προσβάλλει ;

O Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά σε όλο τον κόσμο, περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν άνοια σε αναλογία του γενικού πληθυσμού ηλικίας 60 ετών και άνω με ποσοστό μεταξύ 5-8%. 

 

Πως μπορούμε να καταλάβουμε ότι κάποιο άτομο πάσχει από άνοια; 

Σύμφωνα με έρευνες και μελέτες που γίνονται παγκοσμίως έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχουν 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις ατόμων με άνοια κάθε χρόνο. Ας δούμε παρακάτω μερικά χαρακτηριστικά που θα μας εφίστησουν την προσοχή ως  προς τη νόσο:

  • Έντονα συναισθήματα σύγχυσης, ανησυχίας και θυμού.

  • Διάφορα ‶προβλήματα″ στη μνήμη (για πρόσφατα γεγονότα), στην επικοινωνία, στη σκέψη, στη συγκέντρωση, στον προσανατολισμό, στην ικανότητα να εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες.

  • Απαιτητικές και επικριτικές συμπεριφορές.

  • Ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις.

  • Έλλειψη συνεργασίας κατά τη διάρκεια του φαγητού ή του μπάνιου.

  • Κρύψιμο αντικειμένων.

  • Μειωμένο εύρος και ποικιλία λεξιλογίου. 

  • Φτωχή μίμηση εκφράσεων προσώπου.

  • Φτωχή περιγραφή αντικειμένων και να λένε ιστορίες. 

  • Προσπαθούν να αποκρύψουν τα προβλήματά τους. 

  • Έχουν συνέπεια στη δυσκολία εκτέλεσης της ίδιας δραστηριότητας.

  • Μπορούν και διορθώνουν συντακτικά και φωνολογικά λάθη αλλά όχι σημασιολογικά λάθη. 

Τι μπορούν να κάνουν οι φροντιστές;

Η άνοια επηρεάζει τόσο το ίδιο το άτομο όσο και τον οικογενειακό του περίγυρο. Επειδή ακριβώς πρόκειται για κατι μη αναστρέψιμο,θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν οι απαιτήσεις των οικείων σε σχεση με τις παρουσες δυνατότητες των ατομων με άνοια.  Επομένως, το βασικότερο όλων είναι η συμβουλευτική της οικογένειας από επαγγελματίες υγείας ή διεπιστημονικής ομάδας (όπως ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές, κοινωνικοί λειτουργοί).  

Λίγες συμβουλές…… 

  • Να ενημερωθούν για τα συμπτώματα και τη πορεία της άνοιας.

  • Να πληροφορηθούν για την πρόσβαση σε ειδικευμένες κλινικές. 

  • Να ενθαρρύνουν τον ασθενή να κάνει κάτι, μια δραστηριότητα.

  • Να δίνουν λεκτική παρακίνηση για προγραμματισμένες δραστηριότητες.

  • Να εκπαιδεύσουν τον ασθενή να χρησιμοποιεί ένα ημερολόγιο για προγραμματισμένα γεγονότα.

  • Να δίνουν γραπτές ή οπτικοποιημένες  οδηγίες για τις καθημερινές του συνήθειες.

  • Να μάθουν στον ασθενή να φοράει ρολόι ή να βλέπει ένα ευδιάκριτο ρολόι όπου θα μπορεί να το χρησιμοποιεί για τις καθημερινές του ανάγκες (π.χ. στις 12 είναι ώρα για μεσημεριανό φαγητό) 

  • Εκπαιδεύσουν τον ασθενή να ξεκινάει μια συζήτηση και ενισχύστε τους όταν το κάνουν.

  • Να αγνοήσουν ακατάλληλες, άσχετες, παραισθητικές ή περίεργες λεκτικές συμπεριφορές.

  • Να διατηρήσουν τις αναγνωστικές δεξιότητες με συνηθισμένα υλικά (όπως εφημερίδα, βιβλίο περιοδικό, ετικέτες τροφίμων). 

Το πιο σημαντικό όμως είναι να βρουν τη δυναμη να αποδεχτούν τη νέα κατάσταση και να ζητήσουν τη βοήθεια από επαγγελματίες υγείας όπου θα συνδράμουν πολύτιμα στην οποιαδήποτε δυσκολία που θα έχει το οικογενειακό περιβάλλον.