Μνήμη είναι η διαδικασία αποκωδικοποίησης αποθήκευσης και ανάκλησης πληροφοριών, οι οποίες επηρεάζουν τη συμπεριφορά του οργανισμού σε απόκριση των ερεθισμάτων που δεχεται.

Υπάρχουν δύο βασικά είδη μνήμης και μάθησης:

Η έκδηλη ή δηλωτική, αναφέρεται στην ικανότητα ανάκλησης πληροφοριών, γνώσεων και εμπειριών. Με πιο απλά λόγια, αφορά κάθε γνώση που έχουμε αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας (γεγονότα, πρόσωπα κ.α.). Αυτό το είδος μνήμης διακρίνεται στη βιωματική-επεισοδιακή και τη σημασιολογική. Η βιωματική αφορά γεγονότα του παρελθόντος, ενώ η σημασιολογική τη γνώση εννοιών και πληροφοριών σχετικά με τον κόσμο. Για παράδειγμα, να θυμάμαι τι έκανα χθες στο σχολείο αφορά τη βιωματική μνήμη, ενώ τι είναι το σχολείο αφορά τη σημασιολογική.

Σε αυτό το είδος μνήμης οι πληροφορίες προσλαμβάνονται μέσω της ακουστικής, οσφρητικής, οπτικής ή απτικής οδού, μεταφέρονται στη βραχύχρονη μνήμη, όπου αν δεν υπάρξει επανάληψη διατηρείται για σύντομο χρονικό διάστημα. Διαφορετικά, αν γίνει επιπλεόν επεξεργασία μεταφέρονται στη μακρόχρονη μνήμη, που μπορούν να διατηρηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Επίσης, σε αυτό το είδος μνήμης εντάσσεται και η μνήμη εργασίας, η οποία είναι άρρικτα συνδεδεμένη με τη μάθηση. Αφορά τη προσωρική αποθήκευση πληροφοριών και την άμεση διαχειρισή τους. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε αυτό το είδος μνήμης για να κάνουμε τις μαθηματικές πράξεις, αφού συγκρατούμε τους αριθμούς στη μνήμη μας μέχρι να φθάσουμε στο αποτέλεσμα.

Το δεύτερο βασικό είδος μνήμης είναι η άδηλη μνήμη η οποία είναι μακρόχρονη μνήμη που δε μπορεί να εκφραστεί μέσω του λόγου, αλλά μέσω της αλλαγής μίας συμπεριφοράς. Αφορά αισθητικοκινητικές ή αντιληπτικές δεξιότητες  που κατακτώνται μέσω της επανάληψης, όπως την πληκτρολόγηση στον υπολογιστή, την οδήγηση, τις κινήσεις που εκτελούν οι αρθρωτές για την παραγωγή ομιλίας κ.α.

Δυσκολίες στη μνήμη είναι συνδεδεμένες με διάφορες διαταραχές, όπως τις μαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση προσοχής και υπερκινητικότητα, δυσπραξία, φωνολογικές δυσκολίες και διαταραχές ακουστικής επεξεργασίας.

Για να καταλάβουμε καλύτερα τον ρόλο της μνήμης για τη μάθηση στο σχολείο ας σκεφτούμε τα εξής: Ένα παιδί στο σχολείο έχει να επεξεργαστεί αρχικά τις πληροφορίες του περιβάλλοντος, να τις καταγράψει αισθητητηριακά (ακουστικά, οπτικά κ.α.), να τις επεξεργαστεί αρχικά στη μνήμη εργασίας και να αποθηκευτούν αυτές στις οποίες γίνεται επανάληψη στη μακρόχρονη μνήμη.

Παιδιά με δυσκολίες στη μνήμη παρουσιάζουν τις παρακάτω δυσκολίες:

1. Κατανόηση κατά την ανάγνωση ενός κειμένου, αφού πρεπει να συγκρατησούν στη μνήμη τους τις λέξεις.
2. Δυσκολίες ορθογραφίας, αφού δεν θυμούνται γραμματικούς κανόνες, αλλά και δυσκολίες στη θεματική ορθογραφία που απαιτεί καλή οπτική μνήμη.
3. Δυσκολίες φωνολογικής ενημερότητας, δηλαδή να συνθέσουν τα φωνημάτα σε συλλαβές και έπειτα σε λέξεις για να τις διαβάσουν
4. Δυσκολίες διατήρησης των πληροφοριών που παρουσιαζονται στο μάθημα.
5. Αδυνατούν να θυμηθούν και να εκτελέσουν μακροσκελείς εντολές.
6. Να μάθουν τα γράμματα της αλφαβήτα ή τους αριθμούς
7. Αντιγραφή λέξεων ή κειμένων
8. Εκτέλεση μαθηματικών πράξεων και προβλημάτων
9. Δεν ολοκληρώνει δραστηριότητες και φαίνεται αφηρημένος
10. Μπορεί να ξεχνάει την απάντηση σε ένα ερώτημα που έχει ξεκινήσει να απαντάει