Αισθητηριακή ολοκλήρωση

Το αισθητηριακό μας σύστημα αρχίζει να αναπτύσσεται στο έμβρυο κατά τον έβδομο μήνα της κύησης. Θεωρείται αρχέγονο σύστημα γι’ αυτό και το συναντάμε σε διάφορες εναλλαγές σε όλους του έμβιους οργανισμούς. Εκδηλώνεται ως αυτοματοποιημένες λειτουργίες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος απαιτώντας χωροτακτική και χρονική συνεργασία διαφορετικών λοβών και νευρώνων του εγκεφάλου με σκοπό την επιτυχή αισθητηριακή εμπειρία, όπως είναι η βάδιση, η σίτιση, το πλύσιμο των χεριών, η συζήτηση με κάποιο άλλο άτομο, το γράψιμο κ.λπ.

Αποτελεί ένα πολυαισθητηριακό  σύστημα διότι εξελίχθηκε και προσαρμόστηκε ώστε να προάγει την επιβίωση και την άνετη διαβίωση στο συγκεκριμένο πολυαισθητηριακό φυσικό μας κόσμο. Τα εξής υποσυστήματα συνεργάζονται αρμονικά ώστε να μπορούμε να τραβήξουμε το χέρι μας από το μάτι αν είναι ζεστό (απτικό), να ακούμε τον συνομιλητή μας ενώ δίπλα περνάνε αυτοκίνητα (ακουστικό), να κρατάμε καλά το πιρούνι χωρίς να βάζουμε υπερβολική δύναμη (ιδιοδεκτικό), να ανεβαίνουμε-κατεβαίνουμε τις σκάλες χωρίς να φοβόμαστε ότι θα πέσουμε (αιθουσαίο), να αντιλαμβανόμαστε όταν ένα φαγητό είναι χαλασμένο (οσφρητικό-γευστικό). Το αισθητηριακό σύστημα συμμετέχει και οργανώνει σχεδόν όλες τις δραστηριότητες που θα εκτελέσουμε καθημερινά. Σύμφωνα με τον Σ. Αλεξάνδρου (2018), η  επιτυχής αισθητηριακή επεξεργασία περιλαμβάνει:

  • Επιτυχής πρόσληψης της αισθητηριακής πληροφορίας 
  • Κατάλληλη ερμηνεία της αισθητηριακής πληροφορίας
  • Συνδυασμός των πληροφοριών από διαφορετικές αισθήσεις για τη δημιουργία της ολικής εικόνας 
  • Απόφαση της αντίδρασης βασισμένη στην πληροφορία από τις αισθήσεις
  • Εκτέλεση της απόφασης με την αποστολή ηλεκτρικών ώσεων στους μυς και στα μέλη του σώματος

  Η ανάπτυξη μας έχει σαφέστατά βιολογικές προδιαγραφές, όμως περιβαλλοντικές απαιτήσεις και στερήσεις θα καθορίσουν κατά ένα μεγάλο ποσοστό την περεταίρω πορείας μας και ολοκλήρωσης των ψυχοκινητικών μας συστημάτων. Παράδειγμα σε αυτό φέρουν έρευνες παιδιών που μεγάλωσαν σε στερητικά περιβάλλοντα (ιδρύματα) μέχρι την ηλικία των 2 ετών υποδεικνύουν χαμηλές και υπολειπόμενες κινητικές, νοητικές και συναισθηματικές δεξιότητες. 
 Η αισθητηριακή ολοκλήρωση (όρος που χρησιμοποιήθηκε πρωταρχικά από την A.J. Ayres, εργοθεραπεύτρια, το 1979) αποτελεί μία κορυφαία και φυσιολογική νευρολογική διαδικασία με σκοπό την λήψη, επεξεργασία εξωγενών ερεθισμάτων και την σωστή απόκριση μας σε αυτά. Χρησιμεύει στο να καθιστά το άτομο ικανό μέσω του συντονισμού των αισθήσεων να επιβιώνει, να αποκτήσει την αίσθηση και το νόημα του κόσμου και να παράγει σκόπιμες δράσεις μέσα σε αυτό. Για τα περισσότερα παιδιά η αισθητηριακή ολοκλήρωση αναπτύσσεται ομαλά μέσα από παιχνίδι και τις ελεύθερες δραστηριότητες. Η ικανότητα του σχεδιασμού της κίνησης, της επεξεργασίας των αισθητηριακών μηνυμάτων, της συγκέντρωσης, της οργάνωσης και της οργανωμένης εκτέλεσης, έρχονται αυτόματα στα παιδιά ως αποτέλεσμα της φυσικής εξέλιξης του εγκεφάλου. 
Τα παιδιά με δυσκολίες αισθητηριακής ολοκλήρωσης θα δυσκολευτούν να αλληλοεπιδράσουν κατάλληλα με το περιβάλλον τους αλλά και θα επηρεαστούν σημαντικά οι τομείς (νόηση, κίνηση, συναίσθημα) της ψυχοκινητικής τους ανάπτυξης.