Η φωνή είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του αναπνευστικού συστήματος, του λάρυγγα και του ηχητικού συστήματος. Συχνά όμως, η ποιότητα της φωνής επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η παραγωγή φωνής. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι ακόλουθοι:
Το περιβάλλον χρήσης
Η υγεία
Το συναίσθημα
Η χρήση της φωνής
Η δομή του φωνητικού συστήματος
Η εξέλιξη του φωνητικού συστήματος
Οι διαταραχές φωνής προκύπτουν ως προϊόν δυσλειτουργίας σε κάποιες από τις δομές που συμμετέχουν στη φώνηση (αναπνευστικό σύστημα, λάρυγγας, φωνητικές χορδές) και μπορεί να επηρεάσουν ένα άτομο με τη μορφή ολοκληρωτικής απουσίας (αφωνία) ή ανάλογα με το επίπεδο σοβαρότητας της βλάβης. Οι διαταραχές της φωνής διακρίνονται σε οργανικές και λειτουργικές ανάλογα με την αιτιολογία.
Οι οργανικές διαταραχές φωνής οφείλονται σε οργανικά αίτια, όπως η παθολογία του λάρυγγα (λαρυγγίτιδες, νεόπλασμα, κύστες), οι νευρογενείς διαταραχές (παράλυση νεύρου, νόσος Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.α.), ενδοκρινολογικές διαταραχές (τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς κ.α.) και ανατομικές ανωμαλίες που είναι είτε εκ γενετής, είτε επίκτητες (σχιστίες υπερώας, τραύμα, στένωση λαρυγγικής οδού).
Οι λειτουργικές διαταραχές φωνής είναι διαταραχές φώνησης που οφείλονται σε «κακή» και υπερβολική προσπάθεια για φώνηση. Οι πιο συνηθισμένες λειτουργικές διαταραχές φωνής είναι τα φωνητικά οζίδια, οι πολύποδες των φωνητικών χορδών, το οίδημα Reinke και το έλκος εξ επαφής.
Επίσης, υπάρχει άλλη μια κατηγορία διαταραχών της φωνής, αυτή των ψυχογενών διαταραχών, η οποία μοιάζει με τις υπερλειτουργικές διαταραχές φωνής, όμως οφείλεται σε έναν συνδυασμό άγχους και συναισθηματικών δυσκολιών. Ακόμα, τα προβλήματα ηβηφωνίας εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην αντιμετώπιση των λειτουργικών διαταραχών φωνής είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Ο λογοθεραπευτής έχει σαν στόχο την ανάπτυξη της φωνητικής θεραπείας (φωνητική υγιεινή, στάση σώματος, αναπνοή, ήπια έναρξη φώνησης, κ.α). Πριν όμως συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει πλήρη εικόνα για το ιστορικό (ιατρικό, κοινωνικό και ψυχολογικό) του ατόμου, ώστε να αναπτύξει ένα στοχευόμενο πρόγραμμα αποκατάστασης.
Η φωνή είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του αναπνευστικού συστήματος, του λάρυγγα και του ηχητικού συστήματος. Συχνά όμως, η ποιότητα της φωνής επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η παραγωγή φωνής. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι ακόλουθοι:
Οι διαταραχές φωνής προκύπτουν ως προϊόν δυσλειτουργίας σε κάποιες από τις δομές που συμμετέχουν στη φώνηση (αναπνευστικό σύστημα, λάρυγγας, φωνητικές χορδές) και μπορεί να επηρεάσουν ένα άτομο με τη μορφή ολοκληρωτικής απουσίας (αφωνία) ή ανάλογα με το επίπεδο σοβαρότητας της βλάβης. Οι διαταραχές της φωνής διακρίνονται σε οργανικές και λειτουργικές ανάλογα με την αιτιολογία.
Οι οργανικές διαταραχές φωνής οφείλονται σε οργανικά αίτια, όπως η παθολογία του λάρυγγα (λαρυγγίτιδες, νεόπλασμα, κύστες), οι νευρογενείς διαταραχές (παράλυση νεύρου, νόσος Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.α.), ενδοκρινολογικές διαταραχές (τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς κ.α.) και ανατομικές ανωμαλίες που είναι είτε εκ γενετής, είτε επίκτητες (σχιστίες υπερώας, τραύμα, στένωση λαρυγγικής οδού).
Οι λειτουργικές διαταραχές φωνής είναι διαταραχές φώνησης που οφείλονται σε «κακή» και υπερβολική προσπάθεια για φώνηση. Οι πιο συνηθισμένες λειτουργικές διαταραχές φωνής είναι τα φωνητικά οζίδια, οι πολύποδες των φωνητικών χορδών, το οίδημα Reinke και το έλκος εξ επαφής.
Επίσης, υπάρχει άλλη μια κατηγορία διαταραχών της φωνής, αυτή των ψυχογενών διαταραχών, η οποία μοιάζει με τις υπερλειτουργικές διαταραχές φωνής, όμως οφείλεται σε έναν συνδυασμό άγχους και συναισθηματικών δυσκολιών. Ακόμα, τα προβλήματα ηβηφωνίας εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην αντιμετώπιση των λειτουργικών διαταραχών φωνής είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Ο λογοθεραπευτής έχει σαν στόχο την ανάπτυξη της φωνητικής θεραπείας (φωνητική υγιεινή, στάση σώματος, αναπνοή, ήπια έναρξη φώνησης, κ.α). Πριν όμως συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει πλήρη εικόνα για το ιστορικό (ιατρικό, κοινωνικό και ψυχολογικό) του ατόμου, ώστε να αναπτύξει ένα στοχευόμενο πρόγραμμα αποκατάστασης.